M
ột bác lớn tuổi bực mình với một cậu Grab Biker:
- Sao bác đợi cháu ở đây đến 20 phút không thấy cháu đâu, mà cháu cứ báo đến rồi là sao?
- Dạ, cháu tưởng số 2 Đồng Khởi là Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn nên cháu đứng đó đợi...
- Khổ quá... Cháu không biết xem số à?
- Cháu có xem, nhưng chỗ Nhà thờ không để số. Cháu nghĩ số 2 là đầu đường nên chờ mãi. Đang tính báo “Hủy” thì bác gọi lại...
- Cháu học hành sao mà đầu đường, cuối đường không biết?
- Dạ, cháu có đi học chứ. Cháu mới tốt nghiệp Đại học Luật bác ạ. Nhưng quê ở Tây Ninh. Giờ tốt nghiệp, xin việc chưa được, phải chạy Grab kiếm cơm. Bác thông cảm...
- Thôi được, cháu chạy đi. Bác dạy cháu một lần cho biết nhé. Cái này gọi là kiến thức phổ thông, nhưng nhiều người Việt Nam thời mới này không biết. Từ sếp lớn, đại gia đến người chạy xe ôm như cháu không biết vì có học đâu.
Bác nói cháu nhớ nhé: Trong một đô thị đã có quy định thì mặc nhiên là số nhỏ luôn tính từ sông lên. Ví dụ: Số 2 đường Đồng Khởi là Cà phê Runam hỗi nãy bác đứng là số nhỏ vì nó giáp sông Sài Gòn. Vậy, chỗ cháu chờ lúc nãy là ở Nhà thờ Đức Bà là cuối đường Đồng Khởi, chứ không phải đầu đường. Số lẻ luôn bên tay trái, số chẵn bên tay phải khi mày đứng nhìn từ đầu đường đến cuối đường.
(Các bạn xem thêm chú thích cuối bài để biết 5 nguyên tắc đặt số nhà của Ngành Quy hoạch đô thị nhé!)
- Giờ bác hỏi cháu, khách Tây nó nói cho xe đến trung tâm Sài Gòn thì mày chạy đi đâu?
- Dạ... Chắc chạy ra Nguyễn Huệ phải không bác?
- Trật lất rồi cháu à. Ở một đô thị, trung tâm là nơi có nhà ga xe lửa chính. Rồi nếu không có thì là Bưu điện Trung tâm. Tức là chỗ Nhà thờ Đức Bà vừa nãy đó.
Trước 1975, trung tâm Sài Gòn là Nhà ga xe lửa ở chỗ gần chợ Bến Thành, chứ không phải là Chợ Bến Thành. Sau năm 1980, nhà ga này dời về Hòa Hưng nên trung tâm Sài Gòn hiện nay là Bưu điện trung tâm Sài Gòn.
Đó là các kiến thức phổ thông. Cháu biết thì đi đâu ở nước ngoài cũng không sợ bị lạc đường. Nó có những quy tắc phổ quát ở đô thị, trong một xã hội băn minh. Phải được dạy dỗ từ bé. Nhưng người ta không làm. Người ta dạy rất nhiều thứ vô bổ. Người Việt đi nước ngoài khổ lắm. Đi từng đoàn, không biết cách xem bản đồ xem la bàn. La hét inh ỏi. Xấu hổ ghê lắm..
Trong khi ở các nước khác, trước khi học toán, học lý, họ dạy người ta sống với nhau như thế nào. Gọi là học cách cư xử, cách đối nhân xử thế giữa người với người, giữa trẻ với người lớn tuổi. Rồi dạy kỹ năng sống, kỹ năng sinh tồn, nhóm lửa trong điều kiện khó khăn, cách dựng lều, trại, cách bắt cá, cách xử lý thịt sống... Rồi học bơi, học thoát khỏi đám cháy, nhà sập, động đất hay bị bắt cóc... Học cách ứng cứu y tế sơ đẳng... Nhiều lắm... Như trẻ con ở Nhật, từ lớp 1 đến lớp 6 chỉ học như vậy. Và một ít chữ. Toán, Lý, Hóa chỉ sau này mới học. Và nếu có năng khiếu có đam mê mới theo một ngành nào đó và học cấp cao hơn. Nhưng trước đó đứa bé đã biết mọi thứ để tự lo cho cuộc sống của mình.
Bác sang Canada... Người ta dạy lắp điện, sửa ống nước, thoát nước với những điều cơ bản từ trong trường phổ thông. Cái gì lo cho bản thân mình chính là phổ thông. Còn ở Việt Nam không có. Vì vậy, ở Việt Nam làm gì cũng mướn thợ. Ở nước ngoài, người ta ai cũng làm được hết, dù là phụ nữ hay đàn ông, từ điện đến cấp, thoát nước... Chỉ những người quá bận rộn mới mướn thợ. Còn ở Việt Nam, rất nhiều đàn ông không biết lắp điện, không biết sửa ống nước. Vì có được học đâu?
Trẻ con Việt Nam yếu về mọi kỹ năng, cái gì cũng không biết. Vì chúng phải bỏ thời giờ để học yêu lãnh tụ, yêu đồng bào. Đó là sự xuẩn ngốc. Vì tình yêu không thể dạy để yêu được. Tình yêu là một tình cảm tự nhiên và lòng yêu nước cũng tự nhiên dù không dạy cũng vậy. Hôm qua, thằng cháu ngoại của bác mới vào lớp vỡ lòng về hỏi: Ngoại ơi, tổ quốc là gì hả ngoại, có phải là tổ con chim quốc không ngoại, sao cô giáo dạy phải yêu? Bác nhức đầu quá, chẳng biết giải thích sao.
Sao không dạy cho bọn nó trước hết yêu ông, bà, cha, mẹ, anh chị, bạn bè, kính trọng thầy cô, người lớn trước khi dạy nó những thứ khác? Đầu óc non trẻ của tụi nó sao kham nổi mấy khái niệm xa lắc xa lơ?
Lớn lên, chúng còn mất thì giờ học Toán cao cấp như Vi phân, Tích phân. Mấy đứa sau này làm ca sỹ, nhân viên bán hàng, cầu thủ đá banh như Công Phượng, Quang Hải hay chạy Grab như mày . . . cần gì những thứ này? Hầu hết đều vứt đi sau khi thi xong, quá lãng phí công sức người dạy lẫn người học. Cái không dùng tới trong đời sống hàng ngày sao gọi được là phổ thông? Nó chỉ nên dạy ở đại học ...
Còn nhiều thứ vô bổ khác nữa được nhồi nhét vào đầu chúng. Chẳng biết nhằm mục đích gì? Cách dạy cũng vậy, từ cấp nhỏ đến đại học toàn đọc, chép, thầy cô bảo sao nghe vậy, đứa nào có ý khác một tý, cãi một tý thì mắng là hỗn, láo mặc dù mình sai lè lè! Chẳng khác gì biến chúng thành một lũ cừu dễ bảo.
Gíao dục bây giờ thật tệ hại. Cho nên nói cứ nói mà không có mục tiêu nào đạt được. Đại hội Đảng năm 1976, người ta nói đến 1980 cơ bản biến nước ta thành nước Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá. Và giờ đã 43 năm rồi mà vẫn còn xa vời...
- Nghe đã quá, cậu Grab Biker chọt miệng chêm vào, thế mà hôm bữa có xếp lớn nói gíao dục của ta chưa bao giờ tốt như bây giờ, kể từ thời Vua Hùng đến giờ...
- Đúng chứ. Con nít bây giờ mới 10 tuổi mà biết sử dụng Ipad, Iphone nhoay nhoáy. Cháu 21, 22 tuổi biết dùng công nghệ kết nối chạy xe ôm. Bác chắc là Vua Hùng sống lại cũng không giỏi như các cháu đâu. Nên mới nói giáo dục của ta bây giờ hơn thời Vua Hùng nhiều là đúng lắm.
Tới nơi rồi cháu cho bác xuống đi.
- Nguyên tắc 1: Số nhà được đánh từ hướng nội thành ra phía ngoại ô. Ví dụ, ở đường Cách Mạng Tháng 8 (Sài Gòn) thì số nhà sẽ bắt đầu từ Quận 1 chỗ vòng xoay Thánh Gióng và tăng dần về hướng quận Tân Bình (ngã tư Bảy Hiền).
- Nguyên tắc 2: Số nhà được đánh theo thứ tự tăng dần, số chẵn bên tay phải, số lẻ bên tay trái. Ví dụ dãy nhà bên phải sẽ là số 2 đường Trường Sa, còn dãy bên trái sẽ là số 1 đường Hoàng Sa.
- Nguyên tắc 3: Nếu đó là vùng ngoại ô, thì số nhà sẽ được đánh từ hướng Đông và tăng dần sang phía Tây.
- Nguyên tắc 4: Số nhà được đánh từ phía bờ sông, tăng dần về phía đồng bằng. Ví dụ, số nhà ở đường Nguyễn Huệ (Sài Gòn) bắt đầu từ phía bến Bạch Đằng và tăng dần về hướng chợ Bến Thành.
- Nguyên tắc 5: Nguyên tắc tiên quyết đầu đường là nơi gần bưu điện trung tâm hay bưu điện nhánh (bưu điện chợ lớn v.v..) nhất. Điểm đầu và điểm cuối gần bưu điện bằng nhau thì xuất phát từ hướng đông, rồi đến nguyên tắc 2 (chẵn lẽ), ngày xưa và cả bây giờ anh bưu tá xếp phát thư vẫn theo như vậy.